Dwór w Kromołowie, chociaż już minęło ponad pół wieku od czasu kiedy go rozebrano, nadal jest istotnym elementem historii Kromołowa (dzisiaj dzielnica Zawiercia).
Miłośnicy historii zamków i warowni jurajskich jako budowniczego dworu wymieniają Stanisława Warszyckiego i rok 1669. Kiedy przeczytałem artykuł M. Kantora Mirskiego z 1929 roku o agonii perły Kromołowa, w którym piewca przeszłości Zagłębia wymienia jako właściciela dworu marszałka wielkiego koronnego Jana Firleja(1521-1574) nie dawałem temu wiary. Tym bardziej ,że w tym samym artykule jest kika błędów historycznych związanych z Kromołowem. Po raz kolejny przeczytałem opis dworu sprzed 1650 roku i porównałem go z posiadanymi planami z połowy XIX wieku i znanymi fotografiami.
Będący w moim posiadaniu plan ( rzut poziomy parteru plus więźba dachowa) jest zgodny
z dużo starszym opisem. Kto faktycznie był więc budowniczym dworu w Kromołowie?
Stefan! Dając mi ten artykuł zamieszałeś. Dzięki!!
Widoki dworu w Kromołowie przed 1929 rokiem.

Wszystkie źródła podają że, dwór został zbudowany przez podskarbiego wielkiego koronnego Stanisława Warszyckiego w miejscu w którym stał drewniany dwór.

<<Stanisław Warszycki zrezygnował z funkcji podskarbiego wielkiego koronnego 8 czerwca 1616 r. Uzyskał nominację na wojewodę podlaskiego. Zmarł 20 września 1617 r>>.
Nie wiem czy myśląc o źródłach myślimy o tym samym.

Chodziło mi o Stanisława Warszyckiego który żył w latach 1600-1681

Niemożliwe stało się możliwym. Już jest galeria. Może tak widoki pozostałych ścian. Mam ale może pokażecie własne stare fotografie.

Jak masz jakieś ciekawe informacje lub zdjęcia to podziel się z nami...

Jak chcesz to wkleję jeszcze parę fotek tego dworku... ?

Dlaczego dwór parterowy i murowany „[i]Naprzód stąd, że gdy nikt ani nade mną ani pode mną nie mieszka, żaden nic nie kołace, i pod nos nie kurzy. Druga, że przestronne mogą być takie budynki, bo co bym miał na drugie piętro łożyć materyi dam na przestronność. Zwłaszcza, że ścian nie potrzeba tak miąższych jak do dwoiego piętra. Trzecia, że trwałe i do ruiny nie tak prędkie. Czwarta, że łacnej inwencjej nie trzeba wschodów wymyślać, które wielką trudność zwykły czynić, ani się po nich chodząc mordować, jeden tylko może być na samym wejściu, to jest stopni kilka, albo kilkanaście, a drugi w tyle od ogroda. Na koniec wiatrom nie tak podległe, a zatym i zimnu, na które w naszym "septemtrionie" (klimacie - przyp. M.R.) największy ma być respect. Więc pozór swój przecie mieć mogą, zwłaszcza kiedy na wyniosłym miejscu dla prospektu i gdy dach do wysokości ścian proportionalny". wyjaśnia XVII wieczny anonimowy autor podręcznika budowlanego .
Macieju ( to moje drugie imię) wklejaj zdjęcia przecież to nie moja stronka. Te dwa twoje
znam z książek a pierwsze to zdjęcie znane wszędzie z tzw Tek Zagłębiowskich.
Orginalna grafika jest mi przypadkowo znana i z tym też wiąże się ciekawa historia jej powrotu do Kromołowa.
Mam tylko jedną prośbę. Nie wklejajcie kolorowych malowideł- kopii znanych fotografii
Dodano 13.06.2007
Teraz należy troszkę inaczej spojrzeć na rycinę dworu z 1768.
Widoczny na niej dwór z pewnościa jest przerysowany. W przypadku wież alkierzowych są one zbyt wysokie w stosunku do wysokości części mieszkalnej. Szczegóły są pokazane wszystkie. Zarówno ówczesnym włascicielom jak i projektantowi z pewnością zasady opisane wcześniej były znane. Gorzej z tą wiedzą było u autora ryciny w praktyce.

Stare ryciny oraz ich kopie(w większości upiększające stan rzeczywisty) przedstawiają tylko budynek mieszkalny. Dwór to kompleks zabudowy, w sklad której wchodziły między innymi lamusy spelniające różnorodne funkcje. Na drugiej fotografii widzimy resztki dwóch takich lamusów w bezpośrednim sąsiedztwie budowli o charakterze mieszkalnym. Conajmniej jeden z nich pełnił rolę zbrojowni oraz dodatkowo były te lamusy częścią skladową systemu obronnego. O zbrojowni wspomina w swoich pamiętnikach wnuczka Konstantego Gostkowskiego - Sabina z Gostkowskich Grzegorzewska. Pisze przy tej okazji o konflikcie dziadka z Łukaszem Bnińskim właścicielem Mrzyglodu i wojnach granicznych. Tymczasem wiadomo nam, że jej dziadek Konstanty zmarl w 1790 roku a Bniński jako wlaściciel Mrzygłodu pojawił się tutaj dopiero w 1798 roku. Czytając jej pamiętnik należy uwzględnić fakt,że opowieści o Kromolowie zasłyszala od ponad 100-letniego lokaja w dzieciństwie a pamiętniki pisała już w wieku bardzo dojrzalym. Nie jest to jedyny jej błąd związany z Kromolowem.
W związku z lamusami dodam tylko ,że w XIX wieku kiedy wraz z rozwojem hutnictwa i włókiennictwa pojawili się tutaj osadnicy ze Śląska, Niemiec i Czech zaczęto w stosunku do tych budowli używać nazwy "borgi".
Kwiatuszek z Wikipedii
Zabytki ( Zawiercia)

Neogotycki kościół
Kościół św. Brata Alberta
ruiny zamku Bąkowiec w Zawierciu-Łężcu (znanego też jako zamek w Morsku)
kościół pw. Św. Trójcy i św. Floriana w Zawierciu-Skarżycach XVI-XVII wiek
Kościół pw. św. Mikołaja w Zawierciu-Kromołowie XVI wiek
Dwór znajdujący się w Zawierciu-Bzowie 1. połowa XIX wieku
Cmentarz żydowski w Zawierciu-Kromołowie
Dawna synagoga z 1880 r.
Nieistniejący dwór w Zawierciu Kromołowie
neogotycki kościół z 1896 w centrum miasta.
Kilka zabytków przybyło.

Witam po raz pierwszy

Miałbym pytanie, czy ktoś z Was szanowni forumowicze może orientuje się gdzie ten dwór się znajdował? Niestety nie znam Zawiercia, a studiowanie mapy nie pomogło rozwiązać tej zagadki.
Załączam też lekko "poprawiony" wizerunek dworu.
Pozdrawiam.

_________________
http://www.forum.zamki.pl - zapraszam!

O dokładnej lokalizacji powiedzieć więcej mogą nasi forumowi historycy, ale dwór by zlokalizowany w pobliżu drugiego źródła Warty, w pobliżu szkoły/przedszkola w Kromołowie - http://mapa.szukacz.pl/?&n=291897&e=534891&z=2m

_________________
JuraPolska.com - z nami poznasz Jurę - usługi przewodnickie, wycieczki piesze, rowerowe po Jurze K-Cz; spływy kajakowe Pilicą, Liswartą, Nidą.
Kajakiem, pieszo, rowerem między Wartą, Nidą i Pilicą - blog wycieczkowy.
Towarzystwo Jurajskie

Wielkie dzięki!



Czy jest możliwość aby zamieścić ten plan i opis na tutejszym forum?

_________________
http://www.forum.zamki.pl - zapraszam!

W miejscu gdzie znajdował się dwór rośnie piękna zielona trawa, po której biegają czołowi kopacze " Źródła" Kromołów.
Jest pomysł namalowania dworu na podstawie fotografii na budynku szkoły w sąsiedztwie boiska sportowego.

dworek w Kromołowie w dodatku literackim

Dodatku do czego?

_________________
JuraPolska.com - z nami poznasz Jurę - usługi przewodnickie, wycieczki piesze, rowerowe po Jurze K-Cz; spływy kajakowe Pilicą, Liswartą, Nidą.
Kajakiem, pieszo, rowerem między Wartą, Nidą i Pilicą - blog wycieczkowy.
Towarzystwo Jurajskie

Jumacz pisał o tym